Op deze pagina vindt u informatie over:
Palliatieve zorg
Visie netwerk Palliatieve Zorg
Ambities netwerk Palliatieve Zorg
Netwerkleden Palliatieve zorg
Contactpersoon netwerk Palliatieve zorg
Ook vindt u op deze pagina het overzicht van vrije hospicebedden (zoekpalliatievezorg.nl). Navigeer direct naar:
Tevens vindt u o.a. samenwerkingsafspraken, handreikingen, instrumenten speciaal voor zorgverleners én informatie voor patiënten en hun naasten. Navigeer direct naar:
Voor zorgverleners
Voor patiënten hun naasten
Palliatieve zorg
De palliatieve fase begint op het moment dat genezing niet (meer) mogelijk is. Omdat iemand niet meer kan genezen en nog wel een (lange) tijd met deze ziekte leeft, is het primaire doel van palliatieve zorg om de kwaliteit van leven van de cliënt te behouden en waar mogelijk te verbeteren. In de palliatieve zorg is aandacht voor lichamelijke, sociale, psychische én spirituele dimensies. Daarnaast is het ondersteunen van naasten ook een belangrijk onderdeel van palliatieve zorg.
Palliatieve zorg is zorg op maat, specifiek en persoonlijk en soms ook erg complex. Het is dan ook bij uitstek multidisciplinaire zorg.
Visie netwerk Palliatieve Zorg
Iedere burger in Zuid-Holland Noord is verzekerd van goede palliatieve zorg op de juiste plaats, op het juiste moment en met de juiste zorg en ondersteuning vanuit eigen regie.
Het netwerk creëert verbinding tussen zorgorganisaties en zorgverleners, zodat zij sámen de palliatieve zorg blijven verbeteren. Wij geloven in zorg die de patiënt en naaste(n) centraal plaatst en getuigt van ‘afgestemd zijn op’, met aandacht en respect en die de behoefte aan eigen regie en kracht van de patiënt ondersteunt.
We realiseren deze visie door het ontwikkelen en uitvoeren van projecten en het organiseren van netwerkactiviteiten. Waar mogelijk en efficiënt zoeken we de samenwerking met partners.
Ambities netwerk Palliatieve Zorg
Ambitie 1: continuiteit en coordinatie van zorg
Ambitie 2: deskundige zorgverleners
Ambitie 3: oog voor naasten
Ambitie 4: publieksvoorlichting
Ambitie 5: evenwichtige zorgverlener
U leest meer over onze ambities in het meerjarenplan 2022-2025.
Wilt u weten welke activiteiten we ondernemen in 2025? Bekijk dan hier het activiteitenplan van het netwerk Palliatieve Zorg.
Netwerkleden Palliatieve zorg
In de regio Zuid-Holland Noord zijn de volgende organisaties bij het netwerk Palliatieve Zorg van Transmuralis betrokken:
Vanuit patiëntenperspectief
Zorgorganisaties
Samenwerking
Het netwerk Palliatieve Zorg werkt bovendien nauw samen met:
- Consortium Propallia
- Vereniging Netwerken Palliatieve Zorg
- PZNL
- Netwerk Integrale Kindzorg Holland Rijnland
- Humanitas Rijnland en Issoria Rouwondersteuning
- UNC-ZH
Contactpersoon netwerk Palliatieve Zorg
Anne Kors-Walraven is programmaleider Palliatieve zorg. Zij werkt op maandag, woensdagochtend, donderdag en vrijdag. Ze is per e-mail bereikbaar of telefonisch via 071-3628220.
Heeft u een inhoudelijke patiëntgebonden vraag over palliatieve zorg? Neem dan contact op met het Consultatieteam Palliatieve Zorg Hollands Midden. Zij zijn 24/7 bereikbaar op telefoonnummer (088) 605 14 44.
Beschikbaarheid hospicebedden
Bekijk hier het overzicht van vrije bedden
Voor zorgverleners
Er zijn diverse handreikingen en instrumenten die zorgverleners ondersteunen in hun werkzaamheden. U vindt ze hieronder. Daar vindt u o.a. ook de landelijke richtlijnen, het regionale aanbod met betrekking tot deskundigheidsbevordering, informatie over bovenregionale samenwerking op het gebied van palliatieve zorg en informatie over de PaTz-groepen in de regio.
Instrumenten en handreikingen
Overzicht Telefoonnummers palliatieve zorg
In dit document vindt u een overzicht van de mogelijkheden voor thuiszorg en specialistische thuiszorg in de palliatieve fase in de regio Zuid-Holland Noord. Ook vindt u informatie over hospices, aanvullende diensten, benodigde formulieren en overige relevante telefoonnummers.
Verpleegkundige Routekaarten voor gezamenlijke patiënten in de palliatieve fase
Hieronder vindt u de verpleegkundige routekaarten voor gezamenlijke patiënten in de palliatieve fase. De routekaart geeft de afspraken rondom de overdracht weer (van het ziekenhuis naar thuiszorgorganisatie en van thuiszorgorganisatie naar het ziekenhuis); de interne en externe consultatiemogelijkheden en relevante telefoonnummers en emailadressen.
Routekaart Ziekenhuis <> ActiVite
Routekaart Ziekenhuis <> Adry
Routekaart Ziekenhuis <> Buurtzorg
Routekaart Ziekenhuis <> Lelie Zorggroep
Routekaart Ziekenhuis <> DSV I Verzorgd Leven
Routekaart Ziekenhuis <> Groot Hoogwaak
Routekaart Ziekenhuis <> Thuiszorg IZO
Routekaart Ziekenhuis <> Libertas Leiden
Routekaart Ziekenhuis <> Pro-Cura
Routekaart Ziekenhuis <> Marente
Routekaart Ziekenhuis <> WIJdezorg
Routekaart Ziekenhuis <> Zorg-Vuldig
Alle verpleegkundige routekaarten
Helpt u ons de routekaarten actueel te houden? Als er een wijziging in uw organisatie heeft plaatsgevonden kunt u een bericht sturen aan info@transmuralis.nl. Wij zullen de routekaart dan aanpassen.
Overzicht organisaties thuisinzet vrijwilligers terminale zorg
Vrijwillige en professionele zorg vullen elkaar goed aan in de begeleiding van een cliënt in de terminale fase. Het is daarom belangrijk om goed van elkaar te weten wat de ander doet en hoe je elkaar kunt bereiken.
In deze matrix vindt u een overzicht van de organisaties die in onze regio thuisinzet van vrijwilligers terminale zorg bieden. Ook kunt u in de matrix zien welke taken de vrijwilligers kunnen vervullen en wat de contactgegevens zijn.
Rapportage palliatieve zorgplaatsen ZHN
In deze rapportage wordt een overzicht gegeven van de beschikbare capaciteit en bezetting van palliatieve zorgplaatsen van de hospices binnen het netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Holland Noord. Deze rapportage verschijnt jaarlijks zodat de resultaten over de verschillende jaren met elkaar vergeleken kunnen worden. Ook kunnen er trends gesignaleerd worden en indien nodig beleidssignalen worden opgepakt.
Rapportage palliatieve zorgplaatsen Zuid-Holland Noord 2023
Samenvattende infographic rapportage palliatieve zorgplaatsen Zuid-Holland Noord 2023
Heeft u vragen of opmerkingen? Neem dan contact op met Anne Kors-Walraven (Programmaleider Palliatieve Zorg).
Rouwondersteuning
Veel mensen redden het om na het verlies van een dierbare het leven weer zo goed mogelijk op te pakken. Vaak met steun van familie en vrienden. Er zijn echter situaties waarin dit netwerk ontbreekt of onvoldoende ondersteuning kan geven. In die situaties kan het prettig zijn om te praten met een vrijwilliger of met mensen die hetzelfde meegemaakt hebben. Over de overledene, het gemis, over wat geweest en misschien niet geweest is. Over hoe alles in je leven zo veranderd is na het verlies.
In onze regio kun je voor rouwondersteuning terecht bij Issoria Rouwondersteuning en Humanitas Rijnland Steun bij Verlies.
Voor meer informatie zie de flyer voor verwijzers.
Kijk voor meer verwijzingen, in relatie tot steun bij verlies, in hoofdstuk 15 van de Wegwijzer Palliatieve zorg.
Verkennend regiobeeld palliatieve zorg
Om meer inzicht in te krijgen in de palliatieve zorg heeft het Netwerk Palliatieve zorg in 2023 een eerste verkennend regiobeeld laten uitvoeren door de Health Campus Den Haag. Aan de hand van 7 vragen is data weergegeven over de palliatieve zorg in Zuid-Holland Noord. Het gaat om data over de jaren 2020 en 2021. De data zijn afkomstig uit een domeinoverstijgende dataset waarin o.a. data van zorgverzekeraars, het sociale domein, ziekenhuizen, verpleeghuizen en de huisartsen beschikbaar zijn.
De Leidse Gesprekshulp Palliatieve Zorg (LGP)
De LGP is een hulpmiddel om in gesprek te komen met patiënten met een levensbedreigende ziekte en hun naasten over ervaren symptoomlast en vragen die bij hen spelen.
De LGP bestaat uit het Utrechts Symptoom Dagboek waarmee symptoomlast uitgevraagd wordt en een uitgebreide lijst met mogelijke onderwerpen en vragen die bij patiënten en naasten kunnen spelen.
De LGP kan hen ondersteunen bij de voorbereiding van gesprekken over palliatieve zorg en beslissingen rondom het levenseinde. Het kan hen bijvoorbeeld helpen om vragen te formuleren die ze willen bespreken. De LGP is in samenspraak met patiënten, naasten en hulpverleners ontwikkeld door het Expertisecentrum Palliatieve Zorg LUMC. In bijgaande links vindt u de LGP en een handleiding voor hulpverleners hoe de LGP in te zetten.
Als u als hulpverlener met uw team de LGP structureel gaat gebruiken willen we u vragen:
- Geen veranderingen aan te brengen in de inhoud en lay-out van de LGP. Deze zijn in de huidige vorm uitgebreid getoetst. Ook moet het logo van het EPZ en LUMC erop blijven staan. Eventueel kunt u een logo en telefoonnummer van de eigen organisatie toevoegen.
- Gebruik te melden bij het Expertisecentrum Palliatieve Zorg van het LUMC (palliatievezorg@lumc.nl). We houden graag het overzicht welke zorgverleners de LGP gebruiken en wat ervaringen zijn. Ook voor eventuele toekomstige aanpassingen aan de LGP en onderzoek kunnen we u dan benaderen.
Bent u zorgverlener in de regio Zuid-Holland Noord en wilt u gratis papieren exemplaren van De Leidse Gesprekshulp Palliatieve Zorg ontvangen? Stuur dan een e-mail naar info@transmuralis.nl.
Landelijke richtlijnen
Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland

In 2017 is het Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland gelanceerd. Het Kwaliteitskader biedt een zo compleet mogelijk overzicht van de aspecten die vertegenwoordigers van vele wetenschappelijke verenigingen en organisaties, betrokken bij het verlenen of ondersteunen van palliatieve zorg, belangrijk vinden om te komen tot kwalitatief goede palliatieve zorg. En wat patiënten, naasten, zorgverleners en vrijwilligers mogen verwachten om de beste palliatieve zorg te ervaren in moeilijke omstandigheden. Het zijn kaders waarbinnen persoonlijke zorg gegeven kan worden. Bovendien helpt het om in de vele grijze gebieden van evidence en consensus een gepersonifieerde weg te vinden.
U kunt het Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland hier openen.
Richtlijnen palliatieve zorg

U vindt de richtlijnen Palliatieve zorg op de website Pallialine. Op de homepage staat een overzicht van de meest recente richtlijnen en richtlijnen in ontwikkeling. Van alle richtlijnen zijn samenvattingskaartjes beschikbaar in pdf of (op handzaam formaat) in gedrukte vorm.
Samenvattingen van alle richtlijnen en het Palliatieve zorg formularium zijn in de app Palliarts te raadplegen.
Oog voor Naasten en Nabestaanden (ON2)
Oog voor Naasten en Nabestaanden (ON2) is een zesstappentraject dat organisaties zelfstandig kunnen doorlopen om de zorg voor alle naasten en nabestaanden van patiënten met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid binnen de eigen organisatie te optimaliseren.
Het traject helpt om de zorg beter af te stemmen op hun behoeften, de kwaliteit van zorg te verhogen en zorgverleners te ontlasten. Goede zorg voor naasten is essentieel, zowel voor hen als voor een effectieve samenwerking binnen de organisatie.
Meer info over het traject leest u op de website van Palliaweb: https://palliaweb.nl/oog-voor-naasten
Subsidie aanvragen
Zorgorganisaties die aan de slag willen met dit traject, kunnen hiervoor een kleine subsidie aanvragen. Voor meer informatie neem contact op met programmaleider palliatieve zorg, Anne Kors-Walraven, via annekors@transmuralis.nl.
ON2 materialen
Organisaties, zorgverleners en naasten kunnen daarnaast gebruik maken van de middelen die in het kader van Oog voor Naasten en Nabestaanden ontwikkeld zijn. Deze materialen zijn te vinden op de website van Palliaweb: https://palliaweb.nl/oog-voor-naasten/materialen
Palliaweb / PalliArts
Palliaweb
Palliaweb is een platform vóór en dóór professionals. Deze site biedt relevante en actuele kennis, tools en informatie voor iedereen die betrokken is bij zorgverlening in de palliatieve zorg. Met dit kennisplatform wordt een plek geboden waar eenvoudig informatie over palliatieve zorg kan worden gevonden en tegelijkertijd wordt andere relevante informatie aangereikt. Maar het is ook een platform waar zorgverleners worden gestimuleerd om zelf kennis aan te dragen en deze beschikbaar te stellen voor het veld.
PalliArts

PalliArts is een app voor de mobiele telefoon of tablet, die zorgverleners op een gebruiksvriendelijke manier praktische (landelijke en regionale) informatie geeft voor palliatieve zorgverlening.
De app ondersteunt zorgverleners bij het verlenen van goede palliatieve zorg, afgestemd op de waarden, wensen en behoeften van de patiënt en zijn naasten. De geboden informatie is qua inhoud en presentatie optimaal afgestemd op de praktijksituatie: men kan snel en eenvoudig navigeren.
In de app wordt de volgende informatie aangeboden:
- samenvattingen van de richtlijnen palliatieve zorg
- een palliatief formularium
- een overzicht van alle medicatie uit de richtlijnen inclusief toedieningsvormen, doseringen, bijwerkingen en andere informatie
- een omrekentabel voor opioïden
- checklists, onder meer over besluitvorming in de palliatieve fase en een probleemanalyse pijn
- voorlichtingsfolders over onder meer angst, delier en palliatieve sedatie
- de actuele beschikbaarheid van vrije bedden in hospices
- de contactgegevens van de consultatieteams palliatieve zorg
- contactgegevens van regionale organisaties, betrokken bij de palliatieve zorg
PalliArts Downloaden?
De app PalliArts is gratis te downloaden voor zowel iOS (Appstore) als Android (Playstore).
Koppelbed thuissituatie aanvragen
Iemands hand vasthouden, tegen elkaar aankruipen of samen naar mooie muziek luisteren. Wanneer mensen ziek zijn of niet meer bij elkaar kunnen wonen, is nabijheid belangrijker dan ooit. Een koppelbed vormt de ideale oplossing voor mensen die samen willen zijn.
Wat is een koppelbed?
Wanneer je twee zorgbedden tegen elkaar aan zet, zit er altijd een opening tussen de matrassen. Deze afstand maakt het voor naasten lastig om elkaars warmte op te zoeken. Een koppelbed biedt de oplossing. Het bed bestaat uit een frame met een speciaal koppelmatras. Dit matras heeft een verbreding, waardoor hij naadloos aansluit. Zo wordt heel eenvoudig een volwaardig tweepersoons-hoog-laagbed gecreëerd.
Hieronder vindt u alle informatie om een koppelbed in de thuissituatie aan te vragen
De inzet van een koppelbed is mogelijk via telefonische aanmelding. Voor het uitlenen van het koppelbed wordt door de klantenservice de vraag gesteld: ‘Is de prognose dat de persoon in kwestie mogelijk binnen een jaar komt te overlijden?’ Wanneer dit het geval is, komt die persoon en de familie in aanmerking voor een koppelbed. De klant ontvangt eenmalig een factuur van € 16,50 voor transport en reiniging van het koppelbed.
Kent u iemand die in aanmerking komt voor een koppelbed? Neem dan contact op met de klantenservice van Vegro via: 0900- 288 77 66.
Tips voor borging
Hier vindt u een document met tips om het koppelbed in de organisatie te borgen.
Zelfevaluatie palliatieve zorg
Streeft u naar de beste kwaliteit van zorg voor patiënten in de laatste levensfase en voor hun naasten? Bent u werkzaam bij een zorgorganisatie en wilt u weten waar uw organisatie staat in het toepassen van palliatieve zorg? En wilt u de kwaliteit van (palliatieve) zorg verbeteren door te reflecteren, leren en verbeteringen door te voeren? Dan is de Zelfevaluatie Palliatieve Zorg hét instrument om hiermee aan de slag te gaan.
Kwaliteitskader palliatieve zorg
De Zelfevaluatie is gebaseerd op het Kwaliteitskader palliatieve zorg. Het Kwaliteitskader geeft zicht op wat patiënten, naasten en zorgverleners met elkaar hebben afgesproken over wat goede palliatieve zorg is.
Geen keurmerk, wel bewustwording
De zelfevaluatie is een instrument voor bewustwording en reflectie. U kunt de Zelfevaluatie gebruiken als aanvulling op kwaliteitsprojecten, audits en accreditatieprogramma’s. Het leidt niet tot een keurmerk.
Het gebruik van de Zelfevaluatie is gratis. Uw organisatie investeert in de vorm van uren en de mogelijke kosten behorend bij het verbeterplan.
Twee versies Zelfevaluatie
Er zijn twee soorten evaluaties:
1. Zelfevaluatie Palliatieve Zorg voor zorgorganisaties
De Zelfevaluatie Palliatieve Zorg voor zorgorganisaties is ontwikkeld om organisaties zoals thuiszorg, verpleeghuizen, ziekenhuizen, hospices en VG-instellingen inzicht te geven in waar gerichte verbetering van palliatieve zorg kan plaatsvinden in de organisatie. De Zelfevaluatie resulteert in een concreet actieplan. Ga voor meer informatie naar Zelfevaluatie Palliatieve Zorg voor zorgorganisaties op Palliaweb.
2. Zelfevaluatie Palliatieve Zorg voor huisartsen
De Zelfevaluatie Palliatieve Zorg voor huisartsen is ontwikkeld om huisartsen inzicht te geven in waar gerichte verbetering van palliatieve zorg kan plaatsvinden in de eigen huisartsenpraktijk. De Zelfevaluatie voor huisartsen is kleiner in omvang dan die voor zorgorganisaties. Ga voor meer informatie hierover naar Zelfevaluatie Palliatieve Zorg voor huisartsen op Palliaweb.
Meer informatie
Heeft u interesse om de Zelfevaluatie uit te voeren in uw organisatie? Neem bij vragen en voor meer informatie contact op met het team Zelfevaluatie van PZNL via zelfevaluatiepz@pznl.nl.
Informatiematerialen voor patiënten en naasten
Transmuralis biedt diverse producten en activiteiten aan om patiënten en naasten te informeren en ondersteunen zoals:
- Digitale informatiegids Palliatieve zorg
- Wegwijzer Palliatieve Zorg
- Wensenboekje
- Magazines en themaboekjes
- Overzicht van VPTZ organisaties en hun contactgegevens
- Brochures, video’s en websites voor naasten
- Rouwondersteuning
- Lotgenotencontact
Het is belangrijk dat u als zorgverlener op de hoogte bent van deze materialen en activiteiten, zodat u patiënten en naasten gericht kunt verwijzen of hen de producten kunt uitreiken. U kunt hen ook verwijzen naar deze webpagina van Transmuralis. Onder het kopje Voor patiënten en hun naasten vinden zij een overzicht van de beschikbare materialen en activiteiten.
Aanbod zorgverleners
Deskundigheidsbevordering
Kennis opdoen en bijhouden is belangrijk, zodat we palliatieve zorg op het juiste moment kunnen aanbieden en op de juiste manier kunnen uitvoeren. Daarom besteden we veel aandacht aan onderwijs over palliatieve zorg. Hieronder vindt u, per doelgroep, informatie over wat Transmuralis en anderen in de regio aan bij- en nascholing aanbieden.
Weet u wat u weet?
Bent u verzorgende, verpleegkundige of arts en bent u benieuwd hoe het staat met uw eigen kennis van palliatieve zorg? Doe dan de Competentiescan palliatieve zorg.
Het Onderwijsknooppunt Palliatieve Zorg van Propallia is de plek waar vertegenwoordigers vanuit het mbo, hbo, wo onderwijs, bij- en nascholing, patiënten en naasten, onderzoek en zorgpraktijk bij elkaar komen met als doel de kwaliteit van de palliatieve zorg te verbeteren door in te zetten op onderwijs. Meer informatie over het Onderwijsknooppunt, inclusief het onderwijsaanbod van onze buurt-netwerken, is te vinden op de website van Propallia.
Voor alle doelgroepen
Transmuralis organiseert regelmatig themabijeenkomsten en multidisciplinaire scholingen. De geplande bijeenkomsten vindt u in onze agenda.
Vanuit het landelijke programma Scholing PZ worden de komende tijd scholingen georganiseerd om te werken aan de professionalisering van docenten en zorgverleners. Dit aanbod vindt u op de website scholingpalliatievezorg.nl.
Verzorgenden: Incompany scholingen
Om verzorgenden te scholen op het gebied van palliatieve zorg, zijn 16 modules beschikbaar die binnen de eigen zorgorganisatie ingezet kunnen worden. Er zijn docenten getraind om de scholingen (binnen en buiten hun eigen organisatie) te geven. De volgende modules zijn beschikbaar:
• Wat is palliatieve zorg en hoe signaleer je?
• Stervensfase
• Proactieve zorg
• Zingeving
• Andere culturen
• Palliatieve sedatie en euthanasie
• Wat doet dit met jou als zorgverlener?
• Vocht en voeding
• Misselijkheid en braken
• Obstipatie, diarree en dehydratie
• Pijn
• Delier
• Benauwdheid
• Angst
• COPD en hartfalen
• Dementie
Check bij uw organisatie of deze modules aangeboden worden.
Wilt u deze scholing aanbieden binnen uw organisatie? Neem dan contact op met Anne Kors-Walraven.
Verpleegkundigen: Kennisbijeenkomsten
Transmuralis organiseert vier keer per jaar een kennisbijeenkomst voor verpleegkundigen niveau 4 en 5. Steeds staat er een ander thema centraal. In deze interactieve bijeenkomsten worden theorie en praktijk met elkaar verbonden door onderlinge uitwisseling van kennis, informatie en ervaringen aan de hand van reële casussen. Deelnemers worden van harte uitgenodigd om vooraf casuïstiek of concrete vragen aan te leveren. De geplande kennisbijeenkomsten vindt u in onze agenda.
Verpleegkundigen: nascholingen i.s.m. zorgopleidingen LUMC
Bent u als verpleegkundige vaak betrokken bij palliatieve patiënten dan biedt deze nascholing u kennis en inzichten voor verdere professionalisering. In het lesprogramma staat de patiënt met zijn naasten centraal. Het uitgangspunt bij de leeractiviteiten is leren herkennen. Welke vragen en signalen hoor en zie ik bij mijn patiënten en zijn naasten en wat kan ik als verpleegkundige in die specifieke situatie aan zorg en begeleiding geven?
De nascholing is bedoeld voor verpleegkundigen die werkzaam zijn in ziekenhuizen, thuiszorg, woonzorgcentra en palliatieve unit en regelmatig worden ingezet in palliatieve zorgsituaties. Meer informatie over de inhoud en de data waarop deze scholing gegeven worden, vindt u op de website van Zorgopleidingen LUMC.
Artsen en verpleegkundig specialisten: Boerhaave Nascholing LUMC
Boerhaave Nascholing organiseert cursussen en opleidingen voor o.a. medisch specialisten, huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde, physician assistants, verpleegkundig specialisten en aisossen. Er worden o.a. discipline-overstijgende trainingen Palliatieve Zorg georganiseerd. Meer informatie over de inhoud en de data waar op ze scholingen gegeven worden, vindt u op de website van Boerhaave Nascholing LUMC.
Artsen: Kaderopleiding Palliatieve Zorg
Deze opleiding is bedoeld voor artsen die hun kennis op het gebied van palliatieve zorg willen vergroten en de ambitie hebben deze kennis verder uit te dragen. De Kaderopleiding Palliatieve Zorg leidt in twee jaar op tot kaderarts palliatieve zorg. De twee jaar wordt ingevuld met tien 2-daagse cursusdagen, opdrachten en stages. Meer informatie is te vinden op de website Kaderopleiding Palliatieve Zorg.
PaTz-groepen
In de regio Zuid-Holland Noord zijn diverse PaTz-groepen actief. PaTz staat voor palliatieve zorg thuis. In deze groepen werken huisartsen, (wijk)verpleegkundigen en inhoudelijk deskundigen palliatieve zorg nauw samen. Samen brengen ze vroegtijdig patiënten in beeld en anticiperen op de zorgbehoefte van de patiënt. Met deze gezamenlijke aanpak neemt de kwaliteit en deskundigheid in de palliatieve zorg thuis toe.
Een overzicht van de PaTz-groepen in het werkgebied van Transmuralis:
Gemeente | PaTz-groep(en) |
1. Alphen aan den Rijn | PaTz Alphen aan den Rijn |
2. Hillegom | PaTz Hillegom |
3. Kaag en Braassem | PaTz Kaag en Braassem – Alkemade PaTz Kaag en Braassem – Jacobswoude |
4. Katwijk | PaTz Katwijk |
5. Leiden | PaTz Leiden |
6. Leiderdorp | PaTz Leiderdorp |
7. Lisse | PaTz Lisse |
8. Nieuwkoop | PaTz Nieuwkoop |
9. Noordwijk | PaTz Wantveld, Noordwijk PaTz Noordwijkerhout |
10. Oegstgeest | PaTz Oegstgeest |
11. Teylingen | PaTz Sassenheim PaTz Voorhout/Warmond |
12. Voorschoten | Geen PaTz-groep |
13. Zoeterwoude | PaTz Zoeterwoude/Hazerswoude/Koudekerk |

Neem contact op met Anne Kors-Walraven voor meer informatie over de PaTz-groepen in de Transmuralis-regio.
Meer informatie over de PaTz-methodiek is te vinden op de website Palliaweb.nl.
Publieksbijeenkomsten Wensen in de laatste levensfase
Om goede palliatieve zorg te kunnen verlenen is het belangrijk te weten welke voorkeuren mensen hebben ten aanzien van zorg en behandeling, zodat deze hierop kan worden afgestemd. Belangrijk is dan dat mensen hun voorkeuren kenbaar maken. Hiervoor is het wel nodig dat zij bewust zijn van de (on)mogelijkheden van zorg en behandeling aan het levenseinde.
Transmuralis heeft, o.a. in het kader van het project ‘In gesprek met de burger’, goede ervaringen opgedaan met het organiseren van bijeenkomsten door huisartspraktijken. Bij deze bijeenkomsten nodigen huisartsen de patiënten (doorgaans van 75 jaar en ouder) uit hun eigen praktijk uit om aanwezig te zijn. De huisarts geeft zelf voorlichting en beantwoordt vragen, soms samen met andere relevante partijen (bijvoorbeeld een praktijkondersteuner, wijkverpleegkundige, coördinator van een VTPZ-organisatie of welzijnsmedewerker).
Ondersteuningsaanbod
Als u in uw huisartsenpraktijk een publieksbijeenkomst organiseert, kunt u gebruik maken van een toolkit met o.a. een standaardpresentatie en standaard uitnodigingsteksten.
Heeft u interesse in het organiseren van een publieksbijeenkomst? Neem dan contact op met Anne Kors-Walraven (programmaleider palliatieve zorg) via e-mail (annekors@transmuralis.nl). Zij levert de toolkit dan bij u aan.
Toolkit
De toolkit bestaat uit:
- De standaard presentatie
- Sprekersprofiel
- Suggesties voor werving
- Voorbeeld uitnodigingbrief
- Draaiboek organisatie publieksbijeenkomst
- Handout voor deelnemers
Proactieve zorgplanning, informatie voor het publiek
- Promotionele kaart van de digitale informatiegids palliatieve zorg
- Handout publieksbijeenkomst
- De folder Praat op tijd over uw levenseinde
- Informatie Thuisarts
- Korte versie film De dappere patiënt
- Lange versie film De dappere patiënt
- Doodziek film over een Turks gezin
- Filmpjes over het levenseinde in het Papiament, Kantonees (met ondertitels in het Mandarijn), Turks en Marokkaans-Arabisch
- Gesprekskaart Vragen over leven en dood als je niet meer beter wordt
Proactieve zorgplanning, informatie voor de zorgprofessional
- Informatiegids Netwerk Palliatieve zorg Zuid-Holland Noord
- Wachtkamerfilmpje Weet u wat u wilt?
- Wachtkamerfilmpje zonder geluid Weet u wat u wilt?
- Informatie vergoeding behandelwensgesprekken
Positieve ervaringen
Huisartsen in onze regio geven aan dat het prettig is om op deze wijze informatie te kunnen bieden aan eigen patiënten en dat de bijeenkomsten ook daadwerkelijk leiden tot meer behandelwensgesprekken.
“We hebben in onze praktijk twee keer een publieksbijeenkomst georganiseerd en we hebben er veel aan gehad! Het was leuk om te doen en het maakte de gesprekken erna met mensen over hun behandelwensen veel gemakkelijker, omdat ze er al over hadden nagedacht. Een aanrader en er wordt veel uit handen genomen door de organisatie!” aldus huisarts Dick Koster.
Uit de eerste resultaten van het project ‘In gesprek met de burger’ blijkt dat de deelnemers actiever worden op het gebied van proactieve zorgplanning. Zo blijkt uit de pilot dat 81% van de deelnemers de intentie heeft om een proactief zorggesprek aan te gaan met de arts. Huisartsen in onze regio geven aan dat het prettig is om op deze wijze informatie te kunnen bieden aan eigen patiënten. En dat de bijeenkomsten ook daadwerkelijk leiden tot meer behandelwensgesprekken.
Consultatieteam Palliatieve zorg Hollands Midden
Bij de zorg voor palliatieve patiënten kunnen zich situaties voordoen die bij de zorgverlener tot vragen of twijfel leiden. In die gevallen kunnen huisartsen, verpleegkundigen, medisch specialisten, specialisten ouderengeneeskunde en andere zorgverleners telefonisch te rade gaan bij een consulent uit het consultatieteam palliatieve zorg.
Een consulent, een in palliatieve zorg gespecialiseerde arts of verpleegkundige, adviseert de zorgverlener, zonder de zorg over te nemen. Deze consultatievoorziening vormt een bruikbare ruggensteun voor de generalistische zorgverlener die met (vaak complexe) problematiek wordt geconfronteerd.
Het consultatieteam in onze regio is het Palliatief Consultatieteam Hollands Midden.
Zij zijn 24/7 bereikbaar op telefoonnummer (088) 605 14 44.
Continuïteitsbezoek in de palliatieve fase
Om de continuïteit van zorg voor mensen in de palliatieve fase van hun ziekte en hun naasten te versterken, kan een continuiteïtsbezoek aangevraagd worden. Het gaat hierbij met name om mensen die (nog) geen lichamelijke zorgvraag hadden en waar dus geen reguliere thuiszorg voor wordt aangevraagd.
Veel patiënten in de palliatieve fase van hun ziekte worden, als zij weer thuis zijn uit het ziekenhuis, geconfronteerd met allerlei praktische, lichamelijke en emotionele veranderingen. Dit geldt ook voor de naasten van deze groep patiënten. Ook leert de ervaring dat de wijkverpleging vaak te laat wordt ingezet in de palliatieve fase.
Doel
Het doel van het continuïteitsbezoek in de palliatieve fase is het bieden van (verpleegkundige) ondersteuning en continuïteit van zorg aan patiënten en hun naasten in de palliatieve fase. De zorg is gericht op het tijdig signaleren en opvangen van problemen die samenhangen met de palliatieve fase, voortgang van de ziekte en/of de palliatieve behandeling. Continuïteitsbezoeken dragen bij aan proactieve zorgplanning.
Doelgroep
De continuiteïtsbezoeken zijn bedoeld voor patiënten die zich in de palliatieve fase van hun ziekte bevinden. Markering geschiedt door de surprise question: “zou ik verbaasd zijn als deze patiënt binnen één jaar komt te overlijden?”
Model en bijlagen
Het is aan thuiszorgorganisaties zelf hoe zij de continuïteitsbezoeken organiseren. Het Model Continuïteitsbezoeken biedt hiervoor een leidraad.
Bijlage 1 De Leidse gesprekshulp
Bijlage 2 Folder voor patiënten
Bijlage 3 Factsheet voor verwijzers
Vergoeding
Thuiszorgorganisaties die de continuïteitsbezoeken aan willen bieden kunnen via e-mail met Zorg en Zekerheid contact opnemen om afspraken te maken over de vergoeding.
Specialistisch thuisconsult
Bij de zorg voor palliatieve patiënten kunnen zich situaties voordoen die bij de zorgverlener tot vragen of twijfel leiden. Hierbij kan gedacht worden aan (complex) symptoommanagement, inventariseren en meedenken bij eventuele crises, ascitesdrainage, etc. Steun en/of begeleiding in de thuissituatie door een andere zorgverlener met veel kennis van palliatieve zorg kan hierbij prettig zijn. In dit geval kan een huisarts of specialist ouderengeneeskunde een Specialistisch Thuisconsult Palliatieve Zorg aanvragen, ter proactieve ondersteuning van zorgverlener, patiënt en naasten thuis.
Een van de verpleegkundige specialisten of artsen Palliatieve Zorg komt dan thuis langs om de situatie te inventariseren, uit te diepen en eventueel voorlichting te geven. Daarna volgt (behandel)advies aan de zorgverlener, zonder de zorg over te nemen. Deze consultatievoorziening kan een ruggensteun zijn voor de generalistische zorgverlener die met (complexe) palliatieve problematiek wordt geconfronteerd.
Aanvragen van een Specialistisch Thuisconsult Palliatieve Zorg, ter proactieve ondersteuning van zorgverlener, patiënt en naasten thuis, is in overleg mogelijk voor patiënten met een ingeschatte levensverwachting korter dan 1 jaar.
LUMC: Bel voor een thuisconsult met 071-5298136 en vul daarnaast de verwijzing in Zorgdomein in.
Alrijne: Bel voor een thuisconsult met 071-582 8489 of vul de verwijzing in Zorgdomein in.
Regionale afspraak overplaatsing gast van hospice naar verzorgings- of verpleeghuis
Hospices zijn er voor mensen die naar verwachting binnen drie maanden zullen overlijden. Een aantal keer per jaar blijkt een gast van het hospice niet meer op zijn of haar plaats is in het hospice omdat zijn of haar gezondheidssituatie stabiliseert. Soms gaat het om overplaatsing naar huis mogelijk. Meestal is overplaatsing naar een verpleeghuis nodig. Omdat deze overplaatsing naar verpleeghuis niet altijd optimaal verloopt, heeft het netwerk Palliatieve zorg Zuid-Holland Noord (onderdeel van Transmuralis) deze regionale afspraak opgesteld.
Open hier de regionale afspraak voor overplaatsing van een gast van het hospice naar een verpleeghuis.
Voor patiënten en hun naasten
Als u gehoord heeft dat u ongeneeslijk ziek bent, wordt dat vaak ‘uitbehandeld’ genoemd. Maar dat klopt natuurlijk niet. Als u ongeneeslijk ziek bent, is er palliatieve zorg. Dat is zorg, hulp en begeleiding voor u en uw naasten. Zo kunt u deze periode zo goed mogelijk beleven, en doen wat u belangrijk vindt.
In het uitklapmenu hieronder vindt u de producten en activiteiten uit onze regio om mensen die ongeneeslijk zijn en hun naasten te informeren en te ondersteunen. Ook wijzen we u graag op de website overpalliatievezorg.nl. Op deze website is veel waardevolle informatie te vinden.
Informatiegids Palliatieve zorg
Digitale informatiegids Palliatieve zorg (uitgave 2025)
De digitale informatiegids is bedoeld voor mensen die niet meer beter worden en hun naasten. De gids biedt een overzicht van de verschillende mogelijkheden voor zorg en ondersteuning in de regio Zuid-Holland Noord. In deze informatiegids vindt u:
- Informatie over palliatieve zorg: dit is zorg en ondersteuning voor mensen die niet meer beter worden.
- Een overzicht van organisaties per gemeente in Zuid-Holland Noord die palliatieve zorg bieden, inclusief contactgegevens. De zorg en ondersteuning omvat: thuiszorg, huishoudelijke hulp, verpleeghuiszorg, hospicezorg, geestelijke en maatschappelijke zorg, zorg door vrijwilligers, mantelzorgondersteuning, logeerzorgvoorzieningen, hulp en advies bij rouw en verlies, en inloophuizen voor mensen met kanker en hun naasten.
- Verwijzingen naar nuttige links en materialen voor aanvullende informatie.
Deze gids is speciaal ontworpen voor digitaal gebruik. U kunt eenvoudig op de verwijzingen klikken om naar relevante websites en informatiematerialen te gaan.
Klik op deze link om de digitale informatiegids te openen.

Bent u zorgverlener?
Zorgverleners kunnen promotionele ansichtkaarten bestellen om uit te delen aan mensen die niet meer beter worden. Klik hier om de digitale versie (PDF) van de dubbelzijdige ansichtkaart te bekijken. Let op: deze digitale versie is niet geschikt om zelf af te drukken.
Wilt u de promotionele ansichtkaarten ontvangen? Stuur dan een e-mail naar info@transmuralis.nl.
Wegwijzer
De Wegwijzer Palliatieve Zorg geeft een overzicht van betrouwbare folders, apps en websites die voor u en uw naasten beschikbaar zijn.
U kunt de Wegwijzer Palliatieve Zorg hier openen.
De Wegwijzer is door Transmuralis opgesteld in samenwerking met het Expertisecentrum Palliatieve Zorg van het LUMC. Uw vragen over de Wegwijzer kunt u via e-mail stellen aan Anne Kors-Walraven.
Wensenboekje
Wat vandaag is, kan morgen anders zijn
Hoe bereid ik me voor? Een ongeneeslijke en/of chronische ziekte die achteruitgaat. Voor iedereen die wil nadenken over de laatste levensfase is er het boekje als inspiratie, praatstof en houvast. Dit wensenboekje biedt handvatten voor gesprekken, zinvolle tips en geeft daarmee structuur, rust en inzicht. Met ruimte om uw eigen wensen te schrijven. Bespreek samen met familie, vrienden, kennissen, artsen, zorgverleners uw wensen om de laatste fase van uw leven zo aangenaam mogelijk te maken. Als uw wensen bekend zijn, is er meer mogelijk dan u denkt.
Alleen samen
Samen met familie/ vrienden/ kennissen/ artsen/ zorgverleners kunt u de laatste fase van uw leven zo aangenaam mogelijk invullen. Omdat er zoveel mensen bij zijn, is het handig om zaken op te schrijven en te delen met alle betrokkenen.
Wat biedt dit boekje?
Handvatten, inspiratie voor gesprekken, tips en hopelijk structuur, rust en inzicht. Met ruimte om uw eigen wensen op te schrijven. Nu allemaal gebundeld.
Digitale versie downloaden
De digitale versie is hier te downloaden. Deze interactieve pdf kunt u bewerken door op de lijntjes te klikken, tekst te vullen en vervolgens op te slaan.
Gedrukte versie aanvragen
U kunt kosteloos één Wensenboekje bij ons aanvragen door een e-mail te sturen naar info@transmuralis. Voor inwoners uit Zuid-Holland Noord is verzending gratis. Noteer in deze e-mail uw voornaam, achternaam en postadres.
Bent u zorgverlener in Zuid-Holland Noord en wilt u boekjes aanvragen? Neem dan contact op met info@transmuralis.nl voor de mogelijkheden.
Magazines en themaboekjes
Woont u in Zuid-Holland Noord en wilt u een Pal voor u ontvangen? Stuur dan een e-mail naar info@transmuralis.nl.
Magazine Pal voor u, 2024

Met palliatieve zorg kunt u niet vroeg genoeg beginnen. Zeker niet als u te maken heeft met dementie. En omdat deze ziekte het u steeds lastiger maakt om zelf aan te geven wat uw wensen zijn, is het ook aan te raden om op tijd uw wensen voor zorg te bespreken. Waar kunt u dan aan denken? Wat is voor u belangrijk? Hoe zorgt u dat de belangrijke mensen in uw leven en uw zorgverleners dit weten?
In het magazine/hulpgids Palliatieve zorg en dementie vindt u alle belangrijke informatie over palliatieve zorg bij dementie, want dat geeft u houvast voor de toekomst.
Themaboekje Pal voor u – Wat als je meer intimiteit wenst?

Ziekenhuisbezoeken, behandelingen, leven tussen hoop en vrees… Intimiteit en seksualiteit zijn niet de eerste zaken waar iemand aan denkt als hij/zij geconfronteerd wordt met een levensbedreigende ziekte. Toch hoort intimiteit bij de relatie. Het zorgt voorgeborgenheid, plezier en troost en draagt bij aan minder eenzaamheid. Daarom is het Pal voor u-themaboekje Wat als je meer intimiteit wenst? ontwikkeld.
Het themaboekje over intimiteit en seksualiteit bij een levensbedreigende ziekte bevat achtergronden, tips en ervaringsverhalen over de invloed van ziekte op intimiteit en seksualiteit. Lees het themaboekje om meer te weten te komen over hoe u intimiteit en seksualiteit bij een levensbedreigende ziekte kunt verbeteren en vindt tips om het gesprek met elkaar- en zorgverleners – aan te gaan. U vindt ook informatie over waar u terecht kunt voor de juiste hulp.
De vrijwillige palliatieve terminale zorg (VPTZ)
De belangrijkste taak van een vrijwilliger palliatieve zorg is ‘er zijn’ voor de ongeneeslijk zieke en zijn of haar naasten (partner, familie, vrienden, buren). Dat kan overdag zijn, maar ook ’s nachts. Vrijwilligers verrichten geen verpleegkundige handelingen of huishoudelijke taken. Ze luisteren, ondersteunen patiënt en mantelzorger, doen licht verzorgende taken zoals de zieke naar de po-stoel brengen, draaien in bed enzovoort. De zorg wordt altijd zoveel mogelijk afgestemd op de wensen van de zieke en mantelzorgers.
Hieronder vindt u een overzicht met gemeentes, VPTZ organisaties en hun contactgegevens.
Alphen aan den Rijn Nieuwkoop | De Hospicegroep Alphen aan den Rijn Nieuwkoop | dehospicegroep.nl |
Benthuizen Hazerswoude Zoeterwoude | Elim Thuis | hospice-elim.nl |
Benthuizen Boskoop Hazerswoude Koudekerk Waddinxveen | Aurelia | vptzaurelia.nl |
Duin- en Bollenstreek: Hillegom, De Zilk, Lisse, Teylingen, Noordwijk, Noordwijkerhout | Hospice Duin- en Bollenstreek | hospiceduinenbollenstreek.nl |
Kaag en Braassem | Stichting Amandi | amandi.nl |
Katwijk aan Zee | Haspadie terminale thuiszorg | haspadiekgk.nl |
Leiden Leiderdorp Oegstgeest Voorschoten Warmond Zoeterwoude | Issoria Hospice & Thuis | issoria.nl |
Rijnsburg Katwijk aan den Rijn Valkenburg | VPTZ Rijnsburg/Valkenburg | vptzrijnsburg.com |
Oog voor naasten: brochures, video’s en websites voor naasten
Palliaweb- Oog voor naasten
Op de website https://palliaweb.nl/oog-voor-naasten/materialen/naasten zijn verschillende materialen beschikbaar voor naasten van mensen in de laatste levensfase.
Palliaweb is een platform voor en door professionals in de palliatieve zorg waar bruikbare en actuele informatie uit betrouwbare bron te vinden is.
Hieronder vindt u een korte beschrijving van de materialen voor naasten van mensen in de laatste levensfase.
Brochures voor naasten
Op deze webpagina vindt u de volgende brochures:
– Brochure voor Naasten:
De Brochure ‘Zorgen voor een ander én zorgen voor mijzelf’ is een brochure voor iedereen die zorgt voor iemand die ernstig of chronisch ziek is. In de brochure staan veelgestelde vragen en antwoorden/tips. Bijvoorbeeld over de samenwerking met zorgverleners, ondersteuning van vrijwilligers, zelf in balans blijven en in gesprek gaan met uw naaste.
– Brochure Stervensfase:
De brochure ‘Bij het sterven van een familielid’ is bedoeld voor familie of een goede vriend van iemand die zo ziek is dat hij of zij zal sterven. U leest hier over goede zorg, ook voor uzelf.
Video’s voor naasten
Directe link: www.palliaweb.nl/oog-voor-naasten/materialen/video-s-voor-naasten
U vindt op deze webpagina o.a. een video over contact met zorgverleners, de zorg voor uzelf en een video over verdriet en rouw. Deze video’s zijn in verschillende talen beschikbaar.
Websites voor naasten
Directe link: www.palliaweb.nl/oog-voor-naasten/materialen/websites-voor-naasten
U vindt op deze webpagina o.a. verwijzingen naar websites met algemene informatie over palliatieve zorg, psychische zorg, mantelzorgondersteuning en praktische informatie rondom ziekte en overlijden.
Lotgenotencontact
In de regio Zuid-Holland Noord zijn drie centra voor leven met en na kanker actief. Dit zijn centra waar mensen, geconfronteerd met kanker, terecht kunnen voor ondersteuning en een luisterend oor. U kunt er lotgenoten ontmoeten of deelnemen aan activiteiten.
Centraal binnen de centra staat aandacht en een luisterend oor. U kunt er tijdens de openingstijden vrijblijvend binnenlopen voor een praatje, luisterend oor of om uzelf aan te melden voor de lotgenotengroepen en/of de activiteiten.
Rouwondersteuning
Veel mensen redden het om na het verlies van een dierbare het leven weer zo goed mogelijk op te pakken. Vaak met steun van familie en vrienden. Er zijn echter situaties waarin dit netwerk ontbreekt of onvoldoende ondersteuning kan geven. In die situaties kan het prettig zijn om te praten met een vrijwilliger of met mensen die hetzelfde meegemaakt hebben. Over de overledene, het gemis, over wat geweest en misschien niet geweest is. Over hoe alles in uw leven zo veranderd is na het verlies.
U kunt hiervoor terecht bij:
Issoria Rouwondersteuning
Humanitas Steun bij rouw en verlies
Er vinden regelmatig groepsbijeenkomsten plaats. Deze vindt u in onze agenda.
Kijk voor meer verwijzingen, in relatie tot steun bij verlies, in hoofdstuk 15 van de Wegwijzer Palliatieve zorg.